มาตรฐานขนาดของไหม
ว่าด้วยเรื่องมาตรฐานสากลในการกำหนดและบอกขนาดของไหม จะเห็นได้จากที่ฉลาก หรือการเรียกของไหมแต่ละประเภท จริงๆ เรื่องมาตรฐานของขนาดของไหมนี่ก็ยังไม่ได้มีมาตรฐานหลักที่ใช้เหมือนกันทั่วโลกหรอกนะ ขนาดของไหมมีส่วนสำคัญเกี่ยวเนื่องถึงขนาดของงานถัก และขนาดของเข็มโครเชต์ที่จะใช้ด้วยหล่ะ
หลังจากค้นคว้าหาข้อมูลมามากมายทั้งในและต่างประเทศ ได้ข้อสรุปเกี่ยวกับชนิดของไหม และมาตรฐานการกำหนดขนาดของไหมได้ดังนี้
- ประเภทและชนิดของไหมพรมมีหลายมาตรฐานในการจัดประเภทกัน มาตรฐานสากลใหญ่ๆ มี 2 ค่าย คือ ฝั่งอเมริกา จะเป็นชื่อประเภทไหมกำกับด้วยตัวเลข 0-6 กับฝั่งอังกฤษที่จะเป็นขนาด 1ply – 12 ply
- มีการวัดขนาดของการถัก ถ้าในแบบ pattern ถักภาษาอังฤษเราจะเห็นเค้าเขียนว่า Crochet Gauge ซึ่งเป็นการวัดจำนวนโซ่เพื่อถักให้ได้ความยาว 4 นิ้ว ซึ่งขนาดของการถักนี้ เป็นเกณฑ์หลักของการเลือกขนาดเข็มโครเชต์เลยนะคะ
ตารางสรุปมาตรฐานแบบเอมริกา เทียบกับแบบอังกฤษ และเทียบออกมาเป็นขนาดการถัก และการแนะนำขนาดของเข็มโครเชต์ เป็นตามนี้ค่ะ
ตัวอย่างที่จะเห็นมาตรฐานขนาดของไหมเหล่านี้ในบ้านเรา ก็จะเห็นได้ตามไหมนำเข้า เช่น ไหมยี่ห้อ SMC รุ่น Catania ที่เราซื้อมาจากห้างเซ็นทรัลเพื่อถักที่หุ้มหูกระเป๋า (เรื่องราวตอนนี้ตามไปดูได้ทาง link นี้เลยจ้า ไหมที่เราใช้ถักที่หุ้มหูกระเป๋า)
ตามตัวอย่างนี้ ไหม SMC รุ่น Catania นี้ ใช้มาตรฐานแบบอเมริกา เป็น ไหมเบอร์ 2 FINE ขนาดเข็มโครเชต์ที่แนะนำตามฉลากคือ 2.5-3.5 มม. แต่ถ้าตามตารางที่เราสรุปไว้ให้ก็จะเป็น ขนาด 3.5-4.5 มม. ในความเป็นจริง ตอนเราถักเราใช้เข็มโครเชต์ทิวลิป แบบสีทอง 2 หัว ใช้เบอร์ 7 ถัก ซึ่งมีขนาด 4 มม.ในการถักจ้า จริงๆ จะใช้ด้านเบอร์ 5 ที่มีขนาด 3 มม. ถักก็ได้นะ เราตัวเราเองว่ามันแน่นไปนิดหน่ะ
มาถึงไหมที่ขายทั่วไปกันในไทย ไหมไทยๆ เช่น ไหมวีนัส ไหมดาหลา ไหมอีเกิ้ล เห็นบ่อยๆ เลยจะเรียบเป็นไหม 4 ply ไม่ได้หมายความว่าของไทยใช้ตามมาตรฐานอังกฤษนะจ๊ะ เท่าที่ค้นคว้ามา ได้ข้อสรุปว่า ไหมไทยๆ ที่ขายทั่วไป ไม่ได้อิงมาตรฐานทั้งแบบอเมริกาและอังกฤษจ้า เป็นมาตรฐานของเราเอง
ไหม 4 ply บ้านเราจะหมายถึง ไหมที่เกิดจากเส้นไหม 4 เส้นพันเกลียวกันเป็นไหมจ้า จากประสบการณ์ส่วนตัวพบว่า ไหมไทยๆ แบบ 4 ply บ้านเราจะเส้นขนาดประมาณไหมเบอร์ 2 FINE ตามมาตรฐานอเมริกาจ้า ขนาดเข็มโครเชต์ก็ได้ตั้งแต่ เข็มทิวลิป 2 หัว เบอร์ 4-7 นะจ๊ะ ตามความชอบ ตามน้ำหนักมือ ตามขนาดการถักที่อยากได้กันเลยจ้า
